با وجود رقابت شدید در بازار فروش و گسترش تکنولوژی‌های روز و از همه مهم‌تر ظهور شرکت‌هایی با فعالیت در زمینه های مختلف، نیاز به استفاده از طرح‌های خلاقانه‌ کسب ‌و کار بیشتر از همیشه به چشم می‌خورد. حال اگر در این بازار رقابتی در طراحی شکل و فرم یک محصول ایده‌های خاص و جدید به کار ببندیم و محصولی نوآورانه ایجاد کنیم، معقولانه ترین کار ثبت طرح صنعتی است.

این کار برای پیشگیری از سوء استفاده و هرگونه کپی ‌برداری انجام می شود. نگران نباشید مراحل انجام این کار چندان پیچیده نیست. تنها لازم است اظهارنامه مشخصی را تکمیل کرده و به ضمیمه چند مدل از تصویر و یا شکل گرافیکی از طرح مورد نظر به مرجع ثبت تحویل دهیم.

پس ‌از این مرحله کارشناسان در خصوص نبودن نمونه‌ای ثبت‌شده از طرح مورد نظر استعلام می‌گیرند. درنهایت شما به‌عنوان صاحب طرح صنعتی مدارک لازم را تکمیل کرده و هزینه‌ها را پرداخت می‌کنید. بعد از سپری شدن مدت‌زمانی و دریافت شماره ثبت و انتشار آگهی در روزنامه رسمی می‌بایست سند تصدیق تنظیم‌شده را از اداره ثبت طرح صنعتی تحویل بگیرید.

در خاتمه این فرآیند دیگر خیالمان از بابت کپی نشدن طرح صنعتی آسوده خواهد بود. باید خاطرنشان کنیم که ثبت حقوق مالکیت معنوی و طرح صنعتی اهمیت بسزایی در صنعت تجارت و تحقیقات صنعتی دارد.

درصورتی‌که به این موارد توجه ریزبینانه نداشته باشید خسارات جبران‌ناپذیری متوجه شما خواهد بود. فعالان صنعتی باید این ‌موضوع را مد نظر قرار دهند که پیگیری صحیح مراحل ثبت طرح صنعتی بسیار مهم است. نظارت دقیق بر انجام مراحل کار به‌صورت کامل و بی‌نقص موفقیت در ثبت یک طرح منحصربه‌فرد صنعتی و ایده مبتکرانه را منتج می‌شود.

حالا باید کمی در مورد قانون طرح‌های صنعتی اطلاعات کسب کنیم و ببینیم چه مواردی در این زمینه مطرح شده‌است:

قوانین مربوط به ثبت طرح صنعتی

به ‌موجب قانونی که در سال ۱۳۸۶ تصویب شد این‌گونه مطرح ‌شده است که هر نوع شکل سه‌بعدی با خطوط، ترکیب خطوط و رنگ‌ها یا بدون رنگ‌ها به گونه‌ای که شکل یا ترکیب یک فرآورده صنعتی یا محصولی از صنایع دستی را دست‌خوش تغییر کند؛ طرح صنعتی محسوب می‌شود.

به‌ عبارتی یک طرح صنعتی تنها ارائه نتیجه فنی بدون تغییر خاصی در شکل و فرم ظاهری محصول نیست. چنین علائمی مشمول حمایت از قانون نخواهد بود. از این تبصره در موارد قانونی این‌گونه برداشت می‌شود که:

1- طرح صنعتی باید یک ایده نوآورانه در نتیجه ترکیب خطوط و رنگ‌ها باشد و درضمن کاربرد عملی داشته باشد.

به بیانی دیگر اگر طرحی ارائه دهیم که تلفیقی از ایده‌های نوآورانه باشد اما در عمل قابل بهره‌ برداری نباشد نمی‌توان آن را به‌عنوان یک طرح صنعتی ثبت کرد.

2- لازم است که طرح صنعتی حتما از نظر ظاهری نوآورانه باشد چنانچه نوآوری ما تنها در کارکرد فنی دستگاه خاصی باشد نمی‌توان آن را به ثبت رساند. به بیان واضح‌تر مثلاً اگر ما خودکاری طراحی کنیم که عملاً نوشتن را تسریع می‌کند اما از لحاظ شکل ظاهری تفاوتی با سایر خودکارها ندارد نمی‌توانیم این ایده را به ثبت برسانیم.

در برآیند این گفته‌ها به این نتیجه می‌رسیم که در قانون طرح صنعتی به‌ طور ویژه به جنبه‌های زیبایی‌شناسی و ظاهری محصول پرداخته شده ‌است. البته این مسئله کاملاً صحیح است که هر شرکتی برای سازگاری و همسو شدن با بازار و درضمن سودآوری باید به بحث زیبایی ظاهری محصول به ‌طور ویژه توجه کند.

این شرکت‌ها در کنار بحث زیبایی‌شناسی به کارایی محصول، کاهش هزینه‌ها برای سود بیشتر و تسهیل شدن حمل ‌و نقل توجه می کنند.  اما متأسفانه بحث عملکرد در قانون کمتر مورد توجه قرار گرفته است.

اگر دقت کرده باشید هنگامی‌که محصولی باکیفیت طراحی‌شده و با سختی های فراوانی به تولید انبوه می‌رسد و روانه بازار مصرف می‌شود؛ پس‌از دریافت بازخورد و استقبال فراوان مصرف‌کنندگان، سایر رقبا معمولاً به‌ دنبال کپی‌برداری از آن محصول هستند.

به‌ همین دلیل بحث سوء استفاده از طرح صنعتی بعد از افشا به دغدغه اصلی تولیدکنندگان و طراحان مبدل شده ‌است. در این ‌میان تنها راه‌ حل قانونی برای ممانعت از هرگونه کپی‌برداری و سوء استفاده اشخاص ثالث و درضمن دریافت حمایت‌های قانونی ثبت طرح و ایده صنعتی است.

ثبت طرح صنعتی از بارزترین حقوق مالکیت معنوی بوده که عمدتاً بر شکل ظاهری و ترکیب خطوط و رنگ‌ها تمرکز دارد. مسلماً شما هم این‌موضوع را تایید می‌کنید که یکی از دلایل اصلی که موجب می‌شود مصرف‌کننده کالایی را انتخاب کند جذابیت ظاهری و طرح خاص و چشمگیر آن است. درحقیقت می‌توان گفت طرح‌های نوآورانه صنعتی موجب جذابیت ظاهری و فروش بیشتر می‌شود. به‌همین خاطر طرح‌های صنعتی نقش بسیار مهمی در موفقیت کسب ‌و کارها و فروش بیشتر محصولات دارد. امروزه شرکت‌های تخصصی با هدف طراحی و ارائه طرح‌های صنعتی برای کسب‌وکارهای دیگر راه‌اندازی شده‌اند که در این عرصه به موفقیت‌های قابل‌توجهی نائل شده‌اند. همچنین می توانید برای آگاهی از مراحل ثبت اختراع از مشاوران ثبتیما کمک بگیرید.