آیا تابه‌حال به این‌موضوع فکر کرده‌اید که سازمان ملی استاندارد ایران چه وظایفی دارد؟ البته این مسئله که این سازمان متولی بررسی کیفی و فنی کالای ایرانی است بر کسی پوشیده نیست اما در ابعاد وسیع‌تر این نهاد مهم وظیفه تدوین استانداردهای ملی را برعهده دارد. در واقع وجود این نشان ملی ایران مهر تأییدی است بر نظارت دقیق به تولید یک محصول یا ارائه خدماتی خاص و این نشان اعتبار می‌تواند به دو صورت اجباری یا تشویقی وجود داشته باشد.
تعریف استاندارد
استاندارد نماد یا سندی است که تمام مشخصات، خصوصیات ماده، الزامات، راهنمایی ها و اطلاعاتی در خصوص تولید یا ارائه خدمتی را مشخص می کند. به نوعی نشان می دهد این کالا یا خدمات برای چه هدف خاصی ایجاد شده است. استانداردها بر حسب نوع شان در 5 سطح ملی، بین المللی، جامعه ای (شرکتی)، کارخانه ای و منطقه ای تعریف می شوند.
استاندارد کارخانه ای نوعی از استاندارد است که توسط یک واحد تولیدی یا کارخانه برای بکارگیری در همان واحد کارخانه تدوین می شود. از سوی دیگر استانداردهای منطقه ای به طور توافقی بین کشورهای عضو یک منطقه خاص تهیه می شود.
استانداردهای بین المللی توسط سازمانهای اختصاصی تدوین می شود و به این صورت است که قابلیت کاربرد در سطح بین المللی را داشته باشد. استانداردهای تدوین شده توسط کمیسیون الکتروتکنیک، سازمان بین المللی استاندارد و مواردی از این دست در زمره سازمانهایی هستند که قابلیت وضع قوانین در سطح بین المللی را دارند.
برای نمونه سازمان استاندارد بین المللی در ژنو که از 24 فوریه 1947 کارش را آغاز کرد با هدف هماهنگی در تهیه استانداردهای قابل اجرا در سطح بین المللی فعالیت می کند. این سازمان متشکل از 25 کشور با هدف حمایت از تولید کننده و مصرف کننده، تسهیل کردن تجارت بین المللی، توسعه همکاری های اقتصادی، علمی و تکنیکی به وجود آمده است.
مرکز تحقیقات متالوژی رازی
این سازمان به عنوان نخستین آزمایشگاه همکاری کننده با سازمان ملی استاندارد ایران وارد فعالیت شده است. ماموریت های کلی این موسسه در زمینه نظارت و بررسی کالاهای صادراتی و وارداتی، تطبیق دادن آنها با استانداردهای ملی ایران، ارائه گزارشهایی از نظارت کیفی بر کالای مورد نظر و یک سری فعالیت های جانبی دیگر می باشد.
نشان استاندارد اجباری
ازجمله تولیدات و محصولاتی که دارای استاندارد ملی اجباری است می‌توان به نمونه‌های زیر اشاره کرد: شیرآلات بهداشتی
شیرآلات ساختمانی
بتن
مواد غذایی
و…
در مورد محصولات و تولیداتی که لازم است نشان استاندارد ملی کسب کنند، طراحی بسته‌بندی محصول باید به گونه‌ای باشد که مشتریان به راحتی علامت استاندارد را مشاهده کنند. درصورتی‌که اخذ استاندارد ملی برای محصول اجباری باشد اما تولیدکننده از دریافت آن خودداری کند، این اقدامش غیرقانونی بوده و تبعاتی در پی دارد.
برای ادامه روند کار باید حتما برای اخذ استاندارد ملی ایران پیگیری‌های لازم انجام شود در غیر این صورت جلوی تولید محصول گرفته می‌شود.
محصولات صادراتی
در مورد کالاهای صادراتی هم این قضیه به عینه صدق می‌کند و محصولاتی که نشان استاندارد ملی ایران در مورد آنها اجباری است باید برای دریافت مجوز صادرات از اداره گمرک استانداردهای لازم را کسب کرده باشند.
استاندارد ملی ایران نوع تشویقی
محصولات تولیدی دیگری در بازار وجود دارند که به تازگی استاندارد دریافت کرده اند و یا تابه‌حال برای تصویب طرح اجباری استاندارد رای کافی بدست نیاورده‌اند؛ در این موارد محصولات مشمول طرح استاندارد تشویقی می‌شوند.
این تولیدکنندگان اگر تابه‌حال برای کسب علامت استاندارد ملی اقدام نکرده باشند می‌توانند از این کار چشم‌پوشی کنند. به عبارتی می‌توان گفت محصولاتی که نوع نشان استاندارد ملی آنها تشویقی است بدون دریافت این نشان فعالیتشان غیرقانونی نیست و می‌توانند به تولیداتشان ادامه بدهند. پیش‌زمینه‌های دریافت استاندارد ملی ایران
دریافت مجوزهای تولید از اتحادیه صنف مرتبط و وزارت صنعت و معدن و یا اتاق بازرگانی
پیگیری روند حقوقی ثبت سازمان
ثبت لوگوی سازمانی
دریافت ایران کد
کد اقتصادی سازمانی
مدیریت و تجهیز آزمایشگاه سازمان
حضور شخصی به عنوان مسئول کنترل کیفیت در سازمان که از سوی اداره استاندارد ملی ایران تأیید صلاحیت شده باشد
مرحله نهایی دریافت استاندارد اجباری یا تشویقی
درصورتی‌که همه مراحل مورد نیاز برای دریافت استاندارد را به طور دقیق و کامل پیگیری کرده باشید و نمونه‌های محصول پس از انجام تست در آزمایشگاه توسط اداره استاندارد مورد تایید باشد و همه اصول اجرایی با الزامات مشخص‌شده هماهنگ باشد برای سازمان متقاضی پروانه استاندارد صادر می‌شود.